Pomysł na schody – harmonijna dekoracja domu
Schody są nieodłącznym elementem architektonicznym domów oraz mieszkań wielopoziomowych i istotną składową przy projektowaniu wnętrz. Początkowo pełniły wyłącznie funkcję użytkową – miały łączyć poszczególne kondygnacje i zapewniać możliwość swobodnego przemieszczania się między poziomami. Dziś coraz częściej stawia się jednak nie tylko na ich funkcjonalność, ale również estetykę. Schody we wnętrzu są istotnym elementem dekoracyjnym, który nie tylko podkreśla styl i charakter przestrzeni mieszkalnej, ale również jest istotną częścią oprawy wnętrza.
Jakie schody wybrać do domu, by były funkcjonalne i estetyczne?
Dobrze zaprojektowane schody będą doskonale pasować zarówno do wielkości pomieszczeń, jak również do ich wystroju. Rodzaj schodów powinien korespondować ze stylem i charakterem wnętrza. Istotnym elementem jest również układ funkcjonalny pomieszczenia, w którym znajdą się schody, a także jego wielkość i wysokość, a ponadto rola, jaką schody będą pełnić w powierzchni mieszkalnej. Schody wewnętrzne nie powinny ponadto zaburzać estetyki przestrzeni, a subtelnie się w nią wplatać. Schody, które doskonale sprawdzą się w dużych i otwartych przestrzeniach nie będą pasować do małych pomieszczeń. Inne schody będą łączyć główne powierzchnie mieszkalne, a inne prowadzić mogą na poddasze, antresolę czy do piwnicy. Ciekawa forma i materiał konstrukcji schodów i stopni, a także dodatkowe detale takie jak balustrada, oświetlenie i elementy dekoracyjne mogą diametralnie wpłynąć na wizualny odbiór pomieszczenia, dlatego warto uwzględnić je już na początkowym etapie projektowania wnętrz.
Konstrukcja schodów wewnętrznych
Do najczęściej spotykanych materiałów wykorzystywanych w konstrukcjach schodów należą: żelbeton, kamień, cegła, stal i drewno. Popularnie spotykaną konstrukcją schodów jest właśnie konstrukcja żelbetonowa, która powstaje zwykle już na etapie budowy domu. Tego typu schody mogą być dowolnie wykończone, jeśli chodzi o materiały, co daje duże pole manewru przy aranżacji wnętrz.
Tradycyjna konstrukcja schodów może tworzyć odrębną klatkę schodową, przylegać w całości do jednej ściany lub stanowić wolną formę. Ciekawą alternatywą dla schodów tradycyjnych są schody wspornikowe, które charakteryzują się szczególnymi walorami wizualnymi i lekką formą. Każdy stopień oddzielnie opiera się tu na konstrukcji ściany lub środkowego słupa, co daje duże możliwości przy nowoczesnej aranżacji wnętrz. Tego typu schody idealnie harmonizują z minimalistycznymi wnętrzami i podkreślają ich lekko surowy charakter. Schody ażurowe (czyli schody bez podstopnic) są natomiast rozwiązaniem, które docenią przede wszystkim miłośnicy lekkich konstrukcji. Są eleganckie i nie ograniczają przestrzeni użytkowej – idealnie sprawdzą się przy antresolach oraz wnętrzach nowoczesnych i otwartych, podobnie jak schody oparte na centralnie umiejscowionej belce prowadzącej.
Stopnie schodów
Wygląd schodów w ogromnym stopniu zależy od materiału wykończeniowego, którym zostaną pokryte stopnie lub materiału, z którego zostaną one wykonane w całości. Jako materiały wykończeniowe stosuje się między innymi drewno, kamień i ceramikę. Stopnie w całości mogą być wykonane natomiast również ze szkła i metalu.
Charakter wnętrza w stylu klasycznym doskonale podkreślą schody wylewane, które po obłożeniu drewnem i dołączeniu dekoracyjnej balustrady staną się elementem luksusowym, dodającym przestrzeni ciepła i harmonii. Schody klasyczne coraz częściej posiadają stopnie wykończone drewnem egzotycznym lub różnymi gatunkami drewna jednocześnie, co daje niesamowicie interesujący efekt wizualny. Bardzo eleganckim materiałem stosowanym do wykończenia stopni schodów jest również naturalny kamień, a także marmur i granit. Perfekcyjnym uzupełnieniem będą tu metalowe lub szklane balustrady. Tego typu schody doskonale pasują do wnętrz nowoczesnych i minimalistycznych.
We wnętrzach o wystroju nowoczesnym, w których stawia się na minimalizm sprawdzą się lekkie i przejrzyste stopnie szklane, które dają spektakularny efekt estetyczny, nie zaburzając jednocześnie poczucia przestrzeni i zapewniając stały dostęp do światła naturalnego. Szklane stopnie oczywiście jedynie wyglądają lekko – wykonane są z grubego, hartowanego szkła, więc ich użytkowanie jest bezpieczne. Można efektownie połączyć je z elementami ponadczasowego drewna lub z dekoracyjną, metalową balustradą, dzięki czemu nabiorą szyku i nawiążą do stylu industrialnego. Schody nowoczesne to również stopnie metalowe, które doskonale pasują do wnętrz o współczesnym designie. Metalowe stopnie doskonale pasują np. do schodów krętych – np. prowadzących na antresolę.
Kształt schodów – klasyka czy nowoczesność?
Schody wewnętrzne podzielić można na schody jednobiegowe bez spoczników, dwubiegowe i trójbiegowe podzielone spocznikami, a także na wachlarzowe, zabiegowe i kręcone. Kształt schodów należy dobrać przede wszystkim do możliwości metrażowych domu lub mieszkania, a także do wystroju wnętrza oraz planowanego przeznaczenia schodów. Dla przykładu schody jednobiegowe zajmują niewiele miejsca, ale ze względu na brak spocznika sprawdzą się wyłącznie przy niskich kondygnacjach (np. przy łączeniu sypialni z antresolą). Przy wyższych kondygnacjach lepszym rozwiązaniem będą schody dwu- i trójbiegowe, jednak te wymagają również większej przestrzeni. Aby przepiękne schody wachlarzowe były funkcjonalne i szczególnie efektowne, powinny mieć dość duży promień krzywizny, dlatego wymagają dużych, otwartych powierzchni. Schody kręcone sprawdzą się natomiast w małych wnętrzach o ograniczonej przestrzeni – np. w mieszkaniach wielopoziomowych, jednak są dość strome, co może okazać się uciążliwe dla dzieci i osób starszych.
Balustrada schodów – bezpieczeństwo i dekoracja
Miłośnicy wnętrz w stylu klasycznym nie wyobrażają sobie schodów bez balustrady. Odmiennego zdania są natomiast amatorzy wnętrz minimalistycznych, którzy na co dzień stawiają na rozwiązania niecodzienne, jeśli chodzi o aranżację wnętrz. Balustrada może jednak stać się prestiżowym elementem dekoracyjnym schodów zarówno klasycznych, jak i nowoczesnych, dlatego warto się nad nią zastanowić. Jej styl należy oczywiście dopasować do charakteru schodów i wystroju wnętrza. Niezwykle ważną kwestią jest nie tylko sam kształt balustrady, ale również materiał, z jakiego będzie wykonana. Wybierając balustradę należy ponadto pamiętać nie tylko o jej estetyce, ale również o funkcji kluczowej, a mianowicie użytkowej. Balustrada powinna zabezpieczać przed upadkiem i pomagać przy poruszaniu się po stopniach.
Klasyczne schody doskonale komponują się z bogato zdobionymi, drewnianymi balustradami. Buk, dąb, jesion czy drewno egzotyczne to doskonały wybór, dzięki któremu pomieszczenie się ociepli i zyska domowy, przytulny i łagodny charakter. Tradycyjny efekt uzyskać można również łącząc drewniane schody z balustradą stalową. Elementy kute, toczone lub rzeźbione to ponadczasowe rozwiązanie, które doceni każdy amator stylu industrialnego. W przypadku schodów nowoczesnych ciekawym rozwiązaniem jest balustrada w formie minimalistycznej. Może ona przyjąć np. formę lekkich słupków, które łączone są metalowymi prętami lub linkami. Między słupkami można zamieścić elementy dekoracyjne takie jak szkło, blacha perforowana czy pleksi. Balustrady przejrzyste rozświetlą pomieszczenie, dzięki czemu będzie wydawać się bardziej przestronne i jasne. Nieszablonowym rozwiązaniem, które pasuje do wnętrz nowoczesnych jest również malowana proszkowo balustrada blaszana, w której laserowo wycięte są ciekawe kształty.
Efektowne i praktyczne oświetlenie schodów
Choć w artykule oświetlenie schodów wymienione jest na końcu, w praktyce jest zasadniczym detalem, o którym dobrze pomyśleć już na początku – najlepiej na etapie ich projektowania. Oświetlenie schodów jest bardzo istotnym elementem – zarówno funkcjonalnym, jak i estetycznym, dlatego nie należy odkładać go na dalszy plan. Przemyślany system oświetleniowy schodów to przede wszystkim bezpieczeństwo mieszkańców – wszystkie stopnie powinny być doskonale widoczne zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. To również kluczowy element dekoracyjny, dzięki któremu można w efektowny sposób podkreślić oprawę i materiał schodów, a nawet dodać charakteru i uroku wnętrzu czy zbudować wyjątkowy nastrój i klimat. Jest to szczególnie ważne, zwłaszcza kiedy schody są otwarte i zaczynają się np. w salonie.
Oświetlenie schodów wewnętrznych nie powinno dominować przestrzeni mieszkalnej. Najlepszym rozwiązaniem jest dyskretne, lekko rozproszone światło, które subtelnie podkreśli dekoracyjne detale konstrukcji i zatuszuje ewentualne niedociągnięcia formy. Światło powinno być na tyle intensywne, by bezpiecznie poruszać się między kondygnacjami, jednak jednocześnie tak dobrane, by nie oślepiało mieszkańców. Dobrym rozwiązaniem jest ponadto zastosowanie przynajmniej dwóch systemów oświetlenia schodów, co pozwoli dopasować intensywność lamp do zmieniających się w mieszkaniu warunków świetlnych. Wyróżnić można oświetlenie górne, boczne oraz oświetlenie poszczególnych stopni. Doskonałą opcją jest również wykorzystanie oświetlenia naturalnego.
- Górne oświetlenie schodów
Jednym ze sposobów oświetlenia schodów wewnętrznych są dekoracyjne lampy i żyrandole zawieszone bezpośrednio nad schodami. Schody klasyczne doskonale podkreślą ozdobne żyrandole z ciepłym światłem, które pięknie uwydatni naturalny kolor drewna i stworzy atmosferę spokoju, harmonii i luksusu. Duże, wiszące lampy to natomiast doskonałe rozwiązanie dla nowoczesnych schodów i wnętrz minimalistycznych, o lekko surowym charakterze. Wnętrzom nowoczesnym klimatu dodają również lampy ledowe zawieszone na długich przewodach.
- Oświetlenie boczne
Lampy oświetlające doskonale sprawdzą się również w formie oświetlenia bocznego – np. na ścianach przyległych do schodów. Warto postawić na kinkiety dekoracyjne – np. z ozdobnym abażurem. Snop światła daje tu efekt ozdobny – rozprasza się i rozświetla nie tylko powierzchnię stopni, ale również część ściany lub sufitu. Odpowiednio dobrane i rozmieszczone w równych odstępach na ścianie kinkiety dadzą subtelne światło, które nie będzie razić domowników, a jednocześnie podkreśli charakter schodów i klatki schodowej.
- Oświetlenie stopni
Bardzo ciekawym elementem oświetlenia schodów wewnętrznych są również specjalne oprawy, które instalowane są najczęściej w centralnej części podstopnicy lub pod stopniem ażurowym. Lampy przypodłogowe montuje się zarówno jako oświetlenie punktowe, jak i jako oświetlenie liniowe. Tego typu rozwiązanie pozwala na oświetlenie płaszczyzny stopnia znajdującego się poniżej i perfekcyjnie harmonizuje się z wystrojem wnętrza zarówno nowoczesnego, jak i klasycznego.
- Oświetlenie balustrady
Ciekawym i bardzo efektownym pomysłem jest również oświetlenie balustrady. Punktowe lub liniowe oświetlenie można zainstalować w jej poręczy, a także w słupkach podtrzymujących konstrukcję. Sprawdzi się to zarówno w przypadku balustrad klasycznych, jak i nowoczesnych.
Schody we wnętrzu – harmonia i estetyka
Bez względu na konstrukcję i kształt schodów zawsze warto postawić na ich atrakcyjną oprawę, dzięki której staną się nie tylko elementem funkcjonalnym domu, ale również jego ogromną dekoracją. To, jakie schody wybierzemy może zawarzyć na estetycznym odbiorze całej powierzchni mieszkalnej – zwłaszcza, jeśli w pomieszczeniu mieszkalnym dominują otwarte przestrzenie (i schody wychodzą np. bezpośrednio z salonu). Elementy wykończeniowe, detale zdobnicze, styl balustrady i oświetlenie najlepiej dopasować do wystroju wnętrza. Schody nie powinny kłócić się z charakterem pomieszczeń ani ich dominować – powinny subtelnie harmonizować z wnętrzem i wydobywać jego wyjątkową, indywidualną aranżację. Nie zawsze jest możliwość wyboru kształtu i konstrukcji schodów nowych i czasem trzeba ograniczyć się wyłącznie do zmiany aranżacji tych starych, jednak i tu pole manewru dla architekta wnętrz jest ogromne. Należy pamiętać, że to szczegóły często wpływają na całość – nawet z nieciekawych schodów o konstrukcji żelbetonowej można stworzyć funkcjonalny i przede wszystkim estetyczny element powierzchni mieszkalnej, który stanie się wyjątkową ozdobą i powodem do dumy.